Reference 1:
https://iranslab.com/2021/09/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%86%DA%AF-%D9%86%D9%85%D8%A7-%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C/
Reference 2:
https://www.hkarchstudio.com/article/Principles-Roman-facade-design/4084
1- بررسی اصول طراحی نمای رومی و انواع ابزارهای مورد استفاده در آن
Last Updated: مهر 21، 1402 خواندن این مطلب 10 دقیقه زمان می برد
نمای رومی یک نمای کلاسیک محسوب می شود این نما از معماری یونان باستان الهام گرفته شده است. این نما در ابندا در یونان و روم باستان شکل گرفته و سپس به سایر کشورها انتقال پیدا کرد. این سبک در طراحی نما از ستون های کرنتین و یونیک بهره می برد و امروزه با افزایش جزئیات در سایر بخش های نما در کشورهای مختلف مانند ایران بکار گرفته می شود.
یکی از اصلی ترین مصالح در نمای رومی سنگ های طبیعی است زیرا در زمان پیدایش نمای رومی این مصالح به وفور یافت می شد. بهترین سنگ نمای رومی سنگ تراورتن روشن و به صورت بی موج می باشد. علاوه بر مصالح سنگی مصالح دیگری که در نمای کلاسیک بکار گرفته می شود نمای سیمانی است. این نما کیفیت و زیبایی نمای رومی را ندارد. به غیر از نمای رومی با جزئیات زیاد نمای نیمه رومی نیز امروزه بکار گرفته می شود که جزئیات بکار رفته در آن کمتر از نمای رومی است.
فهرست مطالب
1- بررسی اصول طراحی نمای رومی و انواع ابزار مورد استفاده در آن
2- ویژگی های نمای رومی
3- نمای ساختمان سه طبقه با سبک کلاسیک
4- مناسب ترین مصالح جهت نمای رومی
1-4- معرفی نمای رومی سنگی و ویژگی های آن
2-4- معرفی نمای رومی سیمانی
3-4- اختلاف نمای رومی سنگی با نمای رومی سیمانی
5- معرفی ابزارهای نمای رومی سنگی
1-5- سردر نمای رومی
2-5- تاج نمای رومی ساختمان
3-5- ابزار سرستون و پاستون سنگی
4-5- ابزار ستون
5-5- براکت سنگی
6-5- ابزارهای خطی و طولی
7-5- ابزار تخم مرغی
8-5- ابزار قاب دور پنجره نمای رومی و درب نمای رومی
9-5- صراحی
10-5- قرنیز
6- ضوابط و اصول طراحی نمای رومی
1-6- توجه به ضوابط و قوانین شهرداری
2-6- رعایت اصول طراحی نمای رومی
1-2-6- توجه به نکات حائز اهمیت طراحی نمای رومی
3-6- هزینه نمای رومی
1-3-6- نوع سنگ انتخابی
2-3-6- طرح نمای رومی
3-3-6- دستمزد نصب سنگ نمای رومی
7- ساختمان های معرف با معماری رومی
8- بررسی جزئیات چند مدل نمای رومی
1-8- نمای رومی ویلایی
2-8- نمای رومی پرجزئیات
3-8- نمای رومی آپارتمانی
2- ویژگی های نمای رومی
قبل از ارائه هر بحثی راجع به نمای ساختمان کلاسیک اطلاعات کامل از ویژگی های آن الزامی است. جزئیات زیاد و پیچیدگی یکی از مهم ترین ویژگی های نمای رومی است. بدین معنی که در این سبک در طراحی نما از المان ها و ابزارهای متعددی استفاده می شود که شامل ستون های سنگی به شیوه های دوریک، یونیک و کرنتین، سرستون، صراحی، مجسمه و کتیبه و غیره می باشد.
دیگر ویژگی های نمای رومی شامل:
1- قوس های گرد و پهن
2- رعایت اصل تقارن در نما
3- پنجره های بلند به صورت قوس دار یا صاف
4- ایجاد شکوه در بنا با ایجاد سقف های بلند
5- القای حس آرامش و راحتی با بهره گیری از منحنی های استفاده شده در طراحی کلاسیک
با توجه به ویژگی های این سبک و پیچیدگی های موجود در آن رعایت اصول طراحی و قوانین ساخت این سبک از نما دارای اهمیت زیادی است که امروزه کمتر مورد توجه قرار می گیرد.
3- نمای ساختمان سه طبقه با سبک کلاسیک
از بین ساختمان های جند طبقه ساختمان سه طبقه به سبک کلاسیک می تواند زیبایی و خاص بودن نمای رومی را بهتر نشان دهد زیرا در ساختمان های بلند مرتبه نمای رومی به زحمت دیده می شود و در ساختمان های یک طبقه نیز بخش نمایان طرح رومی محدود می شود.
4- مناسب ترین مصالح جهت نمای رومی
بیشتر نماهای رومی که امروزه مشاهده می کنیم از سنگ های طبیعی ساخته شدند ولی غیر از سنگ های طبیعی در انواع دیگری از این سبک مصالح دیگری مانند سرامیک و سیمان نیز بکار گرفته می شود. حال این سوال مطرح می شود که از بین سنگ و سیمان یا سرامیک کدام مصالح جهت نمای سبک کلاسیک مناسب تر است؟
جهت پاسخ به این سوال لازم است به فاکتورهای اساسی مانند طول عمر و دوام، سازگاری با شرایط آب و هوایی، زیبایی و داشتن همخوانی با فضا، هزینه و ... جهت انتخاب صحیح مصالح نما توجه شود. با توجه به تمام این فاکتورها از بین مصالح سنگ و سیمان جهت نمای کلاسیک سنگ مصالح بهتری است. در زیر دو نمای کلاسیک سنگی و سیمانی معرفی می گردد و مقایسه ای بین این دو مصالح جهت افزایش آگاهی در انتخاب مصالح صورت می گیرد.
1-4- معرفی نمای رومی سنگی و ویژگی های آن
نوع و سبک نمای ساختمان در انتخاب سنگ نمای آن تأثیرگذار است. با توجه به این مسئله سنگ تراورتن بهترین گزینه برای نمای رومی است. زیرا سنگ تراورتن دارای چسبندگی بالا و تراش پذیری خوب و ساب پذیری بالایی است و مقاومت مناسبی در برابر ضربه و تراش دارد و با توجه به اینکه در نمای رومی جزئیات و اجزای مختلفی مانند ستون ها، سرستون ها، صراحی ها، گل ها و طرح های از پیش ساخته شده سنگی زیادی وجود دارد. این سنگ به خوبی پاسخگوی ساخت این جزئیات است.
به طور کلی مزایای سنگ تراورتن نما رومی عبارتند از:
1. دارا بودن بازه رنگی روشن
2. ساب پذیری بالا و تراش پذیر
3. مقاومت بالا در برابر شرایط آب و هوایی
4. وجود منابع و معادن فراوان تراورتن
غیر از نمای رومی با سنگ تراورتن نمای رومی را می توان با سنگ مرمر نیز اجرا کرد. حال سوال اساسی این است که بین سنگ های تراورتن بهترین سنگ تراورتن کدام است و چه ویژگی هایی دارد؟
جهت پاسخ به این سوال باید به این نکته توجه کرد که کوپ سنگ تراورتن به دو صورت موج دار و بدون موج برش داده می شود ولی حالت بدون موج آن بدلیل پرتی کمتر و دوام و ماندگاری بیشتر مقرون به صرفه تر است. با این حال در اجرای یک نمای رومی بهتر است از یک سنگ تراورتن بدون موج استفاده شود زیرا مقاومت کمتری در برابر برش دارد و نمای رومی دارای پیچیدگی های بسیاری است و مقدار سنگ مورد استفاده در نما بیشتر از سایر نماهاست.
رنگ مورد استفاده برای سنگ در نمای رومی رنگ های روشن سفید و کرم است ولی بیشتر نماها با رنگ های کرم اجرا می شود چون این رنگ جزئیات نما را بهتر نشان می دهد با این حال در برخی از نماها از سنگ تراورتن سفید نیز استفاده شده است بنابراین می توان گفت بهترین سنگ برای نمای کلاسیک سنگ بدون موج و با رنگ های کرم و سفید است. نکته دیگر این است که در نمای کلاسیک بهتر است حداکثر از یک یا دو رنگ استفاده شود.
بهترین سنگ های تراورتن بکار رفته در نمای کلاسیک شامل موارد زیر می باشد:
1. سنگ تراورتن آتشکوه
2. سنگ تراورتن عباس آباد
3. سنگ تراورتن دره بخار
2-4- معرفی نمای رومی سیمانی
یکی دیگر از مصالحی که در نمای کلاسیک مورد استفاده قرار می گیرد سیمان است. انواع نمای سیمانی شامل موارد زیر است:
1- نمای سیمان سفید
2- نمای سیمان شسته
3- نمای سیمانی تخته ماله
4- نمای تگرگی و ماهوتی
5- نمای تیشه ای (چکشی)
6- نمای سیمانی آبساب و موزائیک شسته
7- نمای خراشی
3-4- اختلاف نمای رومی سنگی با نمای رومی سیمانی
در اولین مقایسه بین نمای رومی سنگی با نمای رومی سیمانی می توان گفت نمای رومی سنگی نمای بهتری است ولی این مسئله به کارفرما بستگی دارد که با توجه به اولویت هایش مصالح مناسب برای نما را انتخاب کند در زیر مهم ترین تفاوت های دو نما مورد بررسی قرار می گیرد.
مهم ترین تفاوت های نمای سنگی و سیمانی
1- سنگ مصالح با اصالت و با شکوهی است سنگ برخلاف سیمان بازه رنگی محدودی دارد ولی با این وجود کاملا یکدست نیست و با توجه به این مسئله نمای سنگی تنوع بیشتری نسبت به نمای سیمانی دارد نمای سیمانی نمای یکدست و مصنوعی است.
2- سنگ ظاهری درخشان دارد و با توجه به این مسئله برخلاف سیمان که ظاهری مات دارد باعث تأثیر بصری بیشتر و نظافت راحت تر می شود.
3- نمای کلاسیک دارای جزئیات و المان های زیادی است که در نمای سنگی دارای ظرافت بیشتری نسبت به نمای سیمانی است زیرا سیمان برخلاف سنگ نرم است و اگرچه کار با آن راحت تر از سنگ است ولی ظرافت المان های تزئینی در نمایت با آن کمتر از سنگ خواهد بود.
4- در مقایسه با نمای سیمانی نمای سنگی مصالح بادوامی است و مراقبت از آن راحت است. زیرا بعد از گذشت سالیان طولانی در صورت کدر شدن می توان از طریق آب بندی و ساب پذیری آن را به حالت اول برگرداند. نمای سیمانی از موادی مانند آهک، سلیس، رس و اکسیدهای معدنی بوجود آمده بنابراین از لحاظ مقاومت و دوام قابل مقایسه با نمای سنگی نیست. نمای سیمانی بعد از گذشت سالیان طولانی بدلیل جذب آلودگی و گرد و غبار تیره می شود. بنابراین نگهداری از آن مشکل تر است. نمای سیمانی مناسب برای بکارگیری در مناطق مرطوب نیست. زیرا نم و رطوبت را مانند اسفنج جذب می کند.
با توجه به مطالب عنوان شده می توان از مقایسه این دو نما به این نتیجه رسید که اگر اولویت کارفرما در انتخاب نما مقرون به صرفه بودن، سرعت کار بیشتر و زمان کمتر است نمای سیمانی نمای بهتری است ولی اگر اولویت کارفرما با توجه به بودجه کافی، دوام، زیبایی و اتصال ایمن است نمای سنگی نمای بهتری است.
5- معرفی ابزارهای نمای رومی سنگی
در گذشته تمام ابزارهای سنگی با دست ساخته می شدند ولی امروزه با استفاده از دو دستگاه CNC و واترجت برش ابزارهای سنگی بسیار ظریف و دقیق انجام می شود. این دستگاه ها قادر هستند تا هر طرحی را عملی کنند برای انجام آن طرح وارد برنامه اتوکد شده و با اتصال آن به دستگاه، برش انجام شده دقیقاً بدون نقص و مطابق طرح خواهد بود. با استفاده از این دستگاه ها نسبت به گذشته سرعت و دقت کار بالاتر رفت که این مسئله روی قیمت نهایی کار تأثیرگذار بوده است. اگرچه برخی هنرمندان ابزارهای سنگی بسیار دقیقی می سازند ولی هزینه کار نسبت به نوع ماشینی آن بسیار بیشتر است.
مهم ترین المان ها در سبک کلاسیک و در نمای رومی شامل موارد زیر است.
- سردر نمای رومی
- تاج نمای رومی ساختمان
نقطه عطف طراحی در سبک کلاسیک طراحی تاج بنا می باشد. زیرا تاج کامل کننده زیبایی یک پروژه است و تمام جزئیات و ابزارها در نما به آن منتهی می شود. نمای کلاسیک می تواند از جنس سنگ یا سیمان ساخته شود ولی باید این نکته را در نظر داشت که هرچه جزئیات کار در نما خاص تر و جذاب تر و تیم اجراکننده متبحرتر باشد نتیجه کار جذاب تر و لوکس تر خواهد شد.
- ابزار سرستون و پاستون سنگی
ابزارهای طرح دار مختلفی در قسمت پایین و بالای ستون ها جهت ایجاد زیبایی بیشتر بکار گرفته می شود که می تواند به صورت کله گاوی، کله قوچی و غیره باشد. سرستون ها نسبت به پاستون ها بیشتر در معرض دید هستند و قابلیت اجرای طرح های متنوع تری را دارند و در ایجاد اشکال برای آن ها محدودیتی وجود ندارد و قابلیت اجرای سبک های مختلف را نیز دارند.
- ابزار ستون
ستون ها یکی از المان های نمای کلاسیک هستند که حس شکوه و استواری را در بنا ایجاد می کند. در اکثر بناهای به جا مانده از گذشته اغلب قسمت ستون ها سالم باقی مانده است. ستون ها می توانند به صورت چهارگوش یا گرد باشند. همچنین می تواند به صورت توپر (شمش) یا توخالی (قوطی) ساخته شود. با توجه به اینکه هزینه تمام شده در حالت توخالی (قوطی) کمتر است این نوع ستون متقاضی بیشتری دارد.
یکی از انواع ستون ها ستون قاشقی است که می تواند تخت یا گرد باشد ضخامت ستون تخت حدود cm4 است در حالی که ضخامت ستون های گرد بیشتر است در ستون قاشقی با محاسبه اندازه سطح می توان تعدادی ابزار قاشقی و تعدادی سادگی را ایجاد کرد در این حالت ضخامت ستون باید بیشتر از cm3 باشد.
- براکت سنگی
یکی از ابزارهای زیبا در نمای کلاسیک براکت است. براکت سنگی قابلیت استفاده در بخش های بیرونی و داخلی را دارد و جنس آن می تواند به صورت چوب، رزین، پلی اورتان و ... باشد. براکت در بخش های اتصال بدنه به قسمت های بالایی و انتهای کار مثل نبشی، سرستون و باند قابل استفاده است. جنس براکت می تواند از سنگ تراورتن یا مرمریت باشد و حکاکی ان از طریق دست یا با دستگاه صورت گیرد. مواردی که بر قیمت براکت تأثیرگذار است شامل طرح براکت، جنس براکت، ابعاد، تعداد یا دستی یا ماشینی بودن آن می باشد.
- ابزارهای خطی و طولی
ابزارهایی که برای قاب بندی و قوس های بالای پنجره ، قاب درب های ورودی ، قاب آینه و تابلوسنگ ها و کتیبه ها ، شومینه سنگی ، باند طبقات ( لبه بین طبقات )، لبه بالکن و بام ، فریم ( قاب بندی دور ) کلی نما و قرنیز مورد استفاده قرار می گیرد را ابزار طولی می گویند. این ابزار از جنس سنگ تراورتن و مرمریت بوده و به طول دلخواه و عرض معمول 2 تا 3 سانتیمتر و از طریق برش با دستگاه CNC بر طبق نقشه طراح ساخته می شود. عواملی که روی قیمت این ابزار تأثیرگذار است شامل طرح ابزار، ضخامت، عرض (ارتفاع)، جنس سنگ و متراژ آن می باشد.
- ابزار تخم مرغی
این ابزار یکی از پرکاربردترین ابزارهای سنگی است که در قسمت های سرستون، پاستون، ابزار کنسول و پله و غیره قابل استفاده است جهت ایجاد آن از سنگ های تراورتن یا مرمریت استفاده می شود.
- ابزار قاب دور پنجره نمای رومی و درب نمای رومی
قاب دور در و پنجره از اجزای اصلی نمای ساختمان است و باعث زیبایی خاصی در نما می شود در زیر تصویر یک بنا با قاب های دور پنجره آن قابل مشاهده است.
- صراحی
یکی از ابزارهای نمای ساختمان که بدلیل تنوع حجاری های آن در زیبایی نما نقش دارد صراحی است. صراحی بیشتر و در بالکن ها و پشت بام بکار می رود و جنس آن بیشتر از سنگ تراورتن است. بهتر است صراحی حالت دایره ای با قطر زیاد باشد زیرا در حالت مربعی احتمال شکستگی زیاد است. دو روش برای نصب نرده صراحی مورد استفاده قرار می گیرد که شامل دو روش روکار و توکار است. با توجه به بودجه کافرما می توان فاصله بین صراحی ها را تعیین کرد ولی در ارتفاعات هر چه فاصله کمتر باشد علاوه بر ایمنی زیبایی بیشتری نیز دارد. در زمینه پله برای هر پله بهتر است یک نرده مورد استفاده قرار گیرد. همچنین برای اتصال صراحی ها جهت امنیت جان ساکنان بهتر است از چسب های قوی مانند چسب سنگ مگاپوکسی استفاده شود.
- قرنیز
یکی از ابزارهای خطی قرنیزها هستند که دارای ارتفاع کمتری نسبت به سایر ابزارهای خطی می باشند. می توان فرنیز را با دستگاه های پروفیل زن یا شابلون زن (دودیسک) ایجاد کرد اگر قرنیزها به صورت دایره و بیضی باشند می توان آن ها را از طریق ابزارزنی دستی یا سی ان سی تولید کرد ولی از بین این دو حالت دستگاه دقیق تر می باشد. درحالی که انجام دستی دردسر طراحی با نرم افزار را ندارد و قیمت نهایی در آن کمتر است.
6- ضوابط و اصول طراحی نمای رومی
1- توجه به ضوابط و قوانین شهرداری
با توجه به تقاضای زیاد برای ساخت نمای رومی و عدم رعایت اصول و ضوابط ان ساخت نمای رومی از سوی شهرداری با محدودیت هایی مواجه شد. با توجه به این مسئله اجرای نمای رومی در شهرها به صورت های مختلفی انجام شد برای مثال نمای رومی در شهر اصفهان به صورت تلفیقی اجرا می شود بنابراین به طور کلی در طراحی نمای ساختمان دو عامل خواسته و شرایط کارفرما و ضوابز و قوانین شهرداری تأثیرگذار است.
2- رعایت اصول طراحی نمای رومی
هنگام تعیین سبک و مصالح بکار رفته در بنا باید به سبک و نوع ساختمان های مجاور توجه شود. زیرا این مسئله روی زیبایی فضای شهری تأثیرگذار است. نکته دیگر در مورد طراحی نمای ساختمان کلاسیک مربوط می شود به اندازه ستون های بکار رفته در نما که بهتر است ستون ها در بافت بالای شهر بلندتر در نظر گرفته شود.
1-6- توجه به نکات حائز اهمیت طراحی نمای رومی
- توجه به کاربری ساختمان
در طراحی نمای رومی توجه به نوع کاربری ساختمان اهمیت دارد برای مثال طراحی نمای یک ساختمان فرهنگی با یک ساختمان مسکونی متفاوت است در طراحی نمای ساختمان فرهنگی به سبک کلاسیک آنچه بیشتر اهمیت دارد مجسمه و قاب دور پنجره است در حالی که در طراحی نمای ساختمان مسکونی به سبک کلاسیک آنچه اهمیت دارد قرنیزها می باشد.
- توجه به نسبت ها و تقارن در طراحی نمای رومی
یکی از عوامل مهم طراحی نمای رومی رعایت تقارن در آن است که در اکثر ساختمان های طراحی شده به این سبک قابل مشاهده می باشد.
- استفاده از متریال مناسب
بهترین مصالح برای نمای رومی سنگ تراورتن روشن و بدون موج می باشد.
- مناسب بودن ساختمان برای نمای رومی
برای ساختمان های بزرگ بهتر است از نمای رومی استفاده شود این نما برای ساختمان های کوچک مناسب نیست.
- انتخاب مناسب المان های نمای رومی در قسمت های مختلف نما
- انتخاب رنگ مناسب برای نما
رنگ مناسب جهت نمای رومی رنگ های کرم، کرم روشن، سفید و قهوه ای می باشد
- نورپردازی نمای ساختمان
نورپردازی یکی از اصل های زیبایی نمای ساختمان به خصوص در شب می باشد و کمک می کند تا مصالح بهتر دیده شود و روی حس مخاطب نسبت به نما تأثیرگذار است برای نورپردازی نمای کلاسیک در ابتدا باید المان های تکراری آن را مورد بررسی قرار داد سپس نیاز به بازدید میدانی جهت پیش بینی نورپردازی می باشد.
3- هزینه نمای رومی
هزینه نمای ساختمان روی سبک های مختلف در اجرای نما تأثیرگذار است در مقایسه ای که از لحاظ هزینه بین نماهای مختلف صورت گرفته می توان گفت نمای رومی سنگی یکی از نماهای گران قیمت محسوب می شود زیرا در آن مصالح و جزئیات زیاد بکار گرفته می شود و زیرسازی و نبشی کشی در آن بسیار پرهزینه تر و متراز نمای ساختمان در این سبک بیشتر از سایر سبک هاست. در زیر عوامل تأثیرگذار جهت تعیین بودجه مورد نیاز برای اجرای نمای رومی معرفی می گردد.
- نوع سنگ انتخابی
نوع سنگ انتخابی یک عامل مهم در هزینه نهایی نما می باشد. سنگ تراورتن در قیمت های مختلف موجود است که این قیمت ها به عواملی مانند درجه بندی کیفی، ضخامت و کیفیت فرآوری ها بستگی دارد. سنگ تراورتن عباس اباد دارای قیمت های مختلفی است. بعلاوه ابزارهای نمای رومی مانند ستون ها و صراحی ها نیز می توانند از سنگ تراورتن ساخته شده باشند و دارای قیمت های مختلفی باشند.
- طرح نمای رومی
ابزارها و پیچیدگی های زیادی در نمای رومی وجود دارد که سبب ایجاد هزینه برای کارفرما می شود. یکی از علت های آن افزایش هزینه CNC و برش ابزارها و المان های موجود در نما می باشد.
- دستمزد نصب سنگ نمای رومی
هزینه نصب و اجرای نمای رومی بیشتر از نمای ساده است.
7- ساختمان های معروف با معماری رومی
- کاخ باکینگهام انگلستان
- برج کج پیزا
- موزه تاریخ طبیعی لندن
- دروازه برندبرگ برلین
- ساختمان فرمانداری کالیفرنیا
- موزه بریتانیا لندن
- آلتر دلا پاتریا در روم
- کاخ سفید
- یونین استیشن در واشنگتن
8- بررسی جزئیات چند مدل نمای رومی
در زیر مشخصات سه مدل ساختمان ویلایی، پرجزئیات و آپارتمانی از نماهای سبک کلاسیک جهت آشنایی بیشتر با این سبک از نما معرفی می گردد.
- نمای رومی ویلایی
همانطور که در تصویر قابل مشاهده است در این ساختمان ویلایی از سبک کلاسیک استفاده شده و مشخصه های صراحی، ستون و پنجره های بلند قوس دار از ویژگی های این نما محسوب می شود.
- نمای رومی پرجزئیات
در این ساختمان از جزئیات بسیار در نما استفاده شده که شامل مجسمه، ستون، تزئینات بسیار و صراحی می باشد
- نمای رومی آپارتمانی
در نمای این ساختمان از جزئیات بسیار در نما استفاده شده و ویژگی های بکار رفته در آن شامل تقارن، ستون و صراحی می باشد.
نوشته های تازه
پیشنهاد سردبیر
کسب و کار
مطالب تصادفی
تماس با ما
آدرس دفتر
شیراز، خیابان عفیف آباد، کوچه 20، کوچه 20/1، اولین بن بست سمت راست، ساختمان اهورا، طبقه 5، واحد 7
شماره تماس
09173072891
ایمیل
sudabeh_mhz@yahoo.com
تمامی حقوق این سایت متعلق به [نام شرکت شما...] می باشد
